W słońcu Sycylii – co warto zobaczyć na „Wyspie Słońca”.

Swoją przygodę z Włochami rozpoczęłam od Sycylii. Czym pachnie Sycylia? Dla mnie pomarańczami. W kwietniu przepięknie kwitną tam cytrusy. Delikatny zapach białych kwiatów pomarańczy (neroli) unosi się dosłownie wszędzie. Zapamiętałam też zapach morza i świeżych ryb sprzedawanych na targu. A jak smakuje Sycylia? Dla mnie Sycylia smakuje pistacjami i świeżymi poziomkami, którymi zajadałam się na targu w Katanii.

Na największej wyspie Morza Śródziemnego słońce świeci przez 300 dni w roku. Piękne piaszczyste plaże, kameralne zatoczki z plażami żwirowymi lub skalistymi, urokliwe miasta z zachwycającymi zabytkami, zielone wzgórza i górujący nad wyspą wulkan Etna, sprawiają że człowiek może zatracić się w Sycylii bez pamięci.

Sycylijczycy często powtarzają piano, piano („powoli, powoli”). I trudno im się dziwić, wyspa jest idealnym miejscem do odpoczynku.

Co warto zobaczyć na Sycylii. Najciekawsze miejsca, atrakcje na „Wyspie Słońca”.

1. Etna – najpotężniejszy wulkan Europy (Sycylia).

„Giganci byli dziećmi Gai. Sędziwa bogini nie mogła przebaczyć bogom, że tak okrutnie wytępili jej potomstwo. Uniesiona pragnieniem zemsty wydała na świat najstraszliwszego potwora, jakiego kiedykolwiek oglądało słońce. Nazywał się Tyfon. Od głowy do lędźwi miał ciało olbrzyma ludzkiej postaci, a zamiast nóg wiły się sploty wężów. Ciało miał upierzone, tylko na głowie i brodzie jeżyły się włosy szczecinowate. Wzrostem najwyższe góry przenosił i aż do gwiazd sięgał. Gdy rozłożył ramiona, palcami lewej ręki dotykał miejsca, skąd słońce wschodzi, a prawa dłoń nurzała się w mrokach dalekiego zachodu. Największymi skałami rzucał jak piłką. Latał w powietrzu napełniając je krzykiem i sykiem. Z paszczy płynęła mu wrząca smoła, a ogień buchał ze ślepiów.

Kiedy bogowie ujrzeli potwora u bram niebieskich, ogarnął ich popłoch. Uciekli do Egiptu gdzie zmienili się w zwierzęta, żeby ich Tyfon nie poznał. Dzeus sam jeden stanął do walki z żelaznym sierpem, okrutną bronią, którą niegdyś  Kronos okaleczył swojego ojca, Uranosa. Tyfon zraniony, broczył krwią tak obficie, że góry trackie zabarwiły się na czerwono i odtąd zwano je Hajmos – góry krwi. Na koniec osłabł zupełnie. Dzeus przywalił go wyspą Sycylią. Ilekroć Tyfon stara się wydobyć z tego więzienia, ziemia sycylijska drży, a przez krater Etny bucha ogień z paszczy pokonanego potwora.”

Wyprawa na Etnę bywa dla wielu osób spełnieniem marzeń, mi się nie udało. Etna była niespokojna i nie można było dostatecznie blisko wjechać, żeby ją zobaczyć. Ten jeden z najpiękniejszych wulkanów świata (jego zmienna wysokość wynosi 3357 m n.p.m.) w 2013 roku został wpisany na listę UNESCO.

Na Etnę można dojechać komunikacją publiczną. Z dworca autobusowego w Katanii kursuje tam autobus, podróż trwa około 2 godzin w jedną stronę. Strona internetowa przewoźnika znajduje się tu .

2. Toarmina – „perła Sycylii”.

Toarmina to bez wątpienia jedno z najbardziej urokliwych starych miast Sycylii. Nie bez powodu określana jest „perłą Sycylii”, zachwyca tu dosłownie wszystko: urokliwe sklepiki, wąskie uliczki, luksusowe hotele. Unikatowe położenie na szczycie wzgórza o wysokości 250 m n.p.m. sprawia, że od zawsze przyciągała słynnych podróżników, pisarzy, malarzy i rzesze turystów.

Ulica odchodząca w prawo przy kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej prowadzi do antycznego teatru i strefy archeologicznej. Teatr Grecki powstał w epoce hellenistycznej. Zbudowano go według zasad greckich – składał się z orchestry, widowni i sceny – jednak Rzymianie przebudowali go na swoją modłę. Najpierw znieśli duży półkolisty portyk otaczający widownię, potem monumentalną scenę, następnie utworzyli dwa skrzydła po jej bokach, a w nich duże  pomieszczenia w których aktorzy mogli się przebierać.

Pomimo trzęsień ziemi teatr przetrwał stulecia w dobrym stanie. Niestety w X wieku został zniszczony przez Arabów. Pozostałości robią jednak imponujące wrażenie, akustyka jest równie doskonała jak kiedyś. W teatrze odbywają się liczne koncerty, głównie muzyki klasycznej. Teatr położony jest na wzgórzu z oszałamiającym widokiem na Etnę i plażę Schiso.

3. Syrakuzy – grecka Sycylia.

Syrakuzy mnie oczarowały, zaczarowały i na długo pozostaną w mojej pamięci. Jeszcze mam przed oczami scenę z filmu „Malena” z Monicą Bellucci, która była kręcona w 2000 roku właśnie w Syrakuzach (scena z filmu do obejrzenia  tu )

Syrakuzy w naturalny sposób dzielą się na dwie części. Pierwsza zajmuje półwysep Maddalena, druga to wyspa Ortygia, gdzie powstały pierwsze osady przybyszów z Grecji.

Wyspa Przepiórek, bo tak należy tłumaczyć nazwę Isola di Ortigia, zajmuje mniej niż 1 km². Na tej niewielkiej przestrzeni znajdują się hotele, galerie, sklepy z pamiątkami a także wiele zabytków. Jednym z nich są ruiny świątyni Apollina z VI w. p.n.e.. To najstarsza antyczna świątynia dorycka na Sycylii.

Syrakuzy były miejscem narodzin i świadkiem działalności Archimedesa, wybitego greckiego matematyka, fizyka i inżyniera. Uznawany za jednego z najwybitniejszych matematyków starożytności.

 

Katedra w Syrakuzach stanowi mieszankę stylów architektonicznych. Za  fasadą w stylu baroku sycylijskiego kryje się antyczna niespodzianka: fragmenty doryckiej świątyni Ateny z początku V w. p.n.e. Dwanaście kolumn zabytkowej budowli zostało wmurowanych w ścianę kościoła po lewej stronie od wejścia, dwie w przedsionku, w dziewięć w nawie bocznej po prawej stronie od drzwi.

Święta Łucja, męczennica w czasach cesarza Dioklecjana, jest patronką Syrakuz. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 13 grudnia, kiedy to w Syrakuzach odbywa się procesja z figurą świętej. Tego dnia tradycyjnie spożywa się arancini – smażone kulki ryżowe, a unika potraw mącznych.

4. Park Archeologiczny Neapolis  – Syrakuzy.

Na terenie Parku Archeologicznego usytuowanego w starej dzielnicy Neapolis przechowywane są pozostałości najbardziej znanych zabytków antycznego miasta.

„Ara di lerone II” jest jest największym ołtarzem ofiarnym z epoki greckiej, który przetrwał do naszych czasów.  Naprzeciw ołtarza znajduje się bardzo znany Teatr Grecki u stóp którego znajduje się „Latomia del Paradiso”. „Latomie” to bardzo stałe kamieniołomy, z których już od czasów greckich wydobywano wapień potrzebny do prac budowlanych. Najbardziej znane kamieniołomy to „Cordari” i „Orecchio di Dionisio”: jest to ogromna szczelina skalna kształtem przypominająca wnętrze ludzkiego ucha i posiadająca nadzwyczajną akustykę, która według legendy pozwalała Dionizjuszowi I słuchać jęków i rozmów więźniów złapanych w czasie walk.

5. Noto „Kamienny ogród” – Sycylia.

Często  Noto określa się „kamiennym ogrodem”. Kościoły, pałace, oraz inne tutejsze budynki są zbudowane z tufu – miękkiej skały wapiennej pochodzenia wulkanicznego, która na słońcu przybiera miodowy kolor. W zależności od pory dnia zmieniają się jej odcienie – w żłobieniach i detalach architektonicznych możemy obserwować wspaniałą grę świateł i cieni.

Miasto zostało zniszczone w trakcie trzęsienia ziemie, które nawiedziło wyspę w 1693 roku.

Gdyby nie tragiczne trzęsienie ziemi, które zniszczyło 54 miasta i 300 wsi wschodniej części wyspy, być może nie rozwinąłby się wyjątkowy rodzaj architektury barokowej – barok sycylijski.

Miasta regiony Val di Noto (Dolina Noto) w 1693 roku znalazły się w epicentrum trzęsienia ziemi. Niemal natychmiast rozpoczęto odbudowę. Była ona wielkim przedsięwzięciem, które osiągnęło bardzo wysoki poziom artystyczny, uznany przez krytyków sztuki za kulminację osiągnięć stylu późnobarokowego w Europie. Osiem miast, które znajdowały się w historycznym obszarze Val di Noto i zostało odbudowane, wpisano w 2002 roku na listę UNESCO: Ragusa, Modika, Noto, Caltagirone, Katania, Militello in Val di Catania i Palazzolo Acreide.

Wszystkie drogi prowadzą do Katedry w Noto. Niezależnie w której części miasta się znajdujemy, zawsze wyjdziemy na centralny plac miasta, z wzniesioną na wzgórzu Katedrą.

Przy centralnym „Corso Vittorio Emanuele” znajduje się kościół „San Fracesco”, a w pobliżu klasztoru „San Salvatore” u szczytu schodów kościół „Immacolata” oraz Katedra ze wspaniałą fasadą (XVII w.), z boku której usytuowane są dwie dzwonnice.

Na ulicach Noto można zauważyć wspaniałe barokowe pałace z bogato zdobionymi parapetami pod balkonami z kutego żelaza. Przy „Piazza Mazzini” wznosi się kościół „Crocifisso”, w którym przechowywany jest piękny posąg dzieła Laurana przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus.

W trzecią niedzielę maja w Noto odbywa się festiwal kwiatów (Infiorata).

Od Via Corrado Nicolaci do kościoła Montevergini rozciągnięty jest niesamowity, przepełniony kolorami i barwami kobierzec kwiatów.

6. Villa Romana del Casale (Piazza Armerina) „Dziewczyny w bikini” – Sycylia.

Budowlą, która przyciąga najwięcej turystów przybywających do Piazza Armerina jest bez wątpienia „Villa Romana del Caasale”, wspaniała rezydencja myśliwska rodziny cesarza Maksymiliana słynąca ze swych cennych mozaik pokrywających łącznie powierzchnie ponad 3.500 m² i będących jednym z najważniejszych świadectw sztuki rzymskiej.

Najcenniejszymi mozaikami willi są mozaiki podłogowe rzucające się w oczy w atrium, termach, perystylach, a przede wszystkim w korytarzu „Corridoio della Grande Caccia” i w sali „Dieci Ragazze”, które przedstawiają sceny myśliwskie oraz młode dziewczęta uprawiające sporty w skąpych strojach („Dziewczyny w bikini”).

7. Agrigento „Dolina Świątyń”. „Najpiękniejsze miasto śmiertelnych” – Sycylia.

W starożytności Agrigento było ziemią artystów, filozofów oraz ważnych osobistości i zyskało tak wielkie znaczenie i bogactwo, że Pindar nazwał je „najpiękniejszym miastem śmiertelników”. 

W V w. p.n.e. dzięki pracy niewolników zbudowane zostały słynne świątynie, które jeszcze dzisiaj podziwia cały świat. Agrigento przeżywało okres dobrobyty, siły i bujnego rozkwitu za panowania Greków i Rzymian do upadku gospodarczego i społecznego pod rządami Bizancjum. Wraz z nastaniem chrześcijaństwa, powstały tu, podobnie jak w wielu innych miejscach na Sycylii, liczne nekropolie, z których szczególnym zainteresowaniem cieszą się nekropolie wykute bezpośrednio w skałach i połączone podziemnymi korytarzami typowymi dla katakumb chrześcijańsko-bizantyjskich.

Centrum starożytnego Akragas nazywane Doliną Świątyń (Valle dei Templi) rozciąga się na południe od centrum współczesnego Agrigento. Większość świątyń pochodzi z V w. p.n.e.  wszystkie reprezentują styl dorycki. Zostały zbudowane z lokalnego tufu wapiennego.

8. Mazara del Vallo  – Sycylia.

Mazara del Vallo wydaje się być bardziej arabskie niż europejskie. Miasteczko położone jest u ujścia rzeki Mazaro, kiedyś było dużym portem morskim Fenicjan i wielkim ośrodkiem handlowym Selinunte i Kartaginy. W okresie dominacji arabskiej centrum miasta otoczone było murami z wąskimi, krętymi uliczkami, łukami i dziedzińcami typowymi dla arabskiej architektury. Warto się tu trochę pokręcić, w wąskich uliczkach można odnaleźć bardzo ciekawe murale.

Przy centralnym placu znajduje się Katedra pochodząca z XI w. i przebudowana w XVII w. Z przodu budowli można podziwiać portal z reliefem przedstawiającym hrabiego Rogera na koniu, a obok portalu imponującą wieżę dzwonniczą.

Z tyłu katedry wznosi się kościół „Santa Caterina”. Przy „Piazza della Repubblica” wyróżnia się barokowy Posąg San Vito (XVIII w.).

9. Marsala -miasto wina (Sycylia).

Marsala jest znana na całym świecie z pysznego wina deserowego rozsławionego pod koniec XVIII w. przez przybyłego z Anglii Johna Woodhouse’a.

Na przestrzeni wieków Marsala nabrała znaczenia militarnego i gospodarczego dzięki portowi, z którego wypływały statki przystosowane do wymiany handlowej w środkowej części basenu Morza Śródziemnego.

W okresie Renesansu, port Marsali zasłynął z wylądowania Garibaldiego i jego „tysiąca czerwonych koszul”, którzy w tym miejscu rozpoczęli podbój Sycylii.

Samo miasteczko jest bardzo ciekawe ma bardzo dobrze zachowaną starówkę, warto pospacerować i nacieszyć oko pięknymi widokami.

10. Palermo – Sycylia.

Palermo odstrasza, jest brudne i pachnie moczem. Na ulicach śpią bezdomni, wszędzie leży pełno śmieci. Najdziwniejsze jest to, że człowiek czuje się tam bezpiecznie. Pierwsze moje wrażenie z tym miastem nie było fajne, ale kolejne dni sprawiały, że wiem, że chcę tam wrócić. Zakochałam się w tym mieście. Wąskie uliczki, suszące się wszędzie pranie, przepiękne fasady budynków tworzą niepowtarzalny klimat. Można się włóczyć po tym mieście godzinami i za każdym razem coś innego przykuwa wzrok.
To miasto ma w sobie coś szczególnego, nie przypomina Włoch. W architekturze wciąż dobrze widoczne są ślady arabskiego panowania na Sycylii.

Znakiem rozpoznawczym Palermo jest ogromna katedra. Wzniesiona w 1184 roku przez arcybiskupa Waltera Offamilię na miejscu poprzedniej bazyliki, zamieniona następnie przez Arabów na meczet, przywrócona przez Normanów dla kultu chrześcijańskiego, była wielokrotnie przebudowywana.

Na uwagę zasługuje Fontana Pretoria  („Fontanna Wstydu”). Ta monumentalna fontanna znajdująca się na Piazza Pretoria w historycznym centrum Palermo góruje nad placem po zachodniej stronie kościoła Santa Caterina. Fontanna została pierwotnie zbudowana w 1544 roku we Florencji przez Francesco Camilianiego, ale została sprzedana, przeniesiona i ponownie zmontowana w Palermo w 1574 roku.  Fontanna składała się z 48 posągów i była otoczona długą altaną złożoną z 90 drewnianych kolumn. Aby ją przetransportować, rozebrano ją na 644 części. Następnie, aby zrobić miejsce dla fontanny, zburzono kilka budynków. Fontanna dotarła jednak do Palermo niekompletna. Niektóre rzeźby zostały uszkodzone podczas transportu, inne prawdopodobnie zostały zachowane przez Luigiego de Toledo. Między XVIII a XIX wiekiem fontanna była uważana za swego rodzaju symbol skorumpowanej gminy Palermo. Z tego powodu, a także ze względu na nagość posągów, plac stał się znany jako „Piazza della Vergogna” (Plac Wstydu).

Fontanna nazywana jest potocznie „Fontanną Wstydu”  i to nie za sprawą wiernie oddanych szczegółów intymnej fizjonomii postaci. Ponoć zgorszone fontanna zakonnice z pobliskiego klasztoru zniszczyły męskim posągom nosy. Nie tknęły męskiego przyrodzenia bo zabrakło im śmiałości.

11. Monreale – Sycylia.

8 kilometrów od Palermo, na terenie wzgórza Monte Caputo znajduje się miasteczko Monreale słynące ze wspaniałej Katedry uznawanej za arcydzieło średniowiecznej sztuki sycylijskiej. Budowla wychodzi na „Piazza Vittorio Emanuele”, na którym stoi elegancka fontanna Trytona, dzieło rzeźbiarza Mario Rutelliego.

W majestatycznym wnętrzu można podziwiać uderzające pięknem mozaiki, które tworzą niesamowitą atmosferę. Mozaiki pokrywają prawie całe ściany (6430 m²) i pokazują sceny ze Starego i Nowego Testamentu. W prawej absydzie natomiast mozaiki przedstawiają świętego Pawła i niektóre zdarzenia z jego życia.

Kościół zbudowany został na planie bazyliki i posiada trzy nawy oddzielone marmurowymi kolumnami z delikatnie zdobionymi kapitelami.

Nawę środkową wyznacza osiemnaście granitowych kolumn. Podłoga katedry ukończona w XVI w. została wykonana z granitu i porfiru i przedstawia figury geometryczne.

12. Cefalù rybackie miasteczko – Sycylia.

Na niezwykle pięknym przylądku na sycylijskim wybrzeżu Morza Tyrreńskiego znajduje się Cefalù usytuowane między skałą opadającą w stronę morza a wspaniałą plażą z drobnym piaskiem. Obecnie miasto jest dużym i dobrze zorganizowanym ośrodkiem turystycznym, które na przestrzeni wieków poznało wpływy różnych cywilizacji, a po których zostały liczne świadectwa: począwszy od świątyni Diany po pozostałości greckie, arabskie i normańskie, jak bardzo znana Katedra.

Według lokalnych podań pierwotnie mieszkali tu Giganci, a w 1238 r. p.n.e. do miasta przybył Herkules, by na potężnej górze wybudować świątynię na cześć Jupitera (Fenicjanie nazywali miasto Res Melkart, czyli Przylądek Herkulesa).

Cefalù zawdzięcza swój czar pięknej plaży, czystemu morzu, majestatycznej skale oraz przede wszystkim malowniczym zakątkom. Najładniejszym z nich, wartym zobaczenia, zwłaszcza wieczorem jest średniowieczna pralnia publiczna.

 

13. Mesyna – wrota Sycylii. 

Położona nad Cieśniną Mesyńską nazywana jest „wrotami Sycylii”. Najlepszym momentem, jaki można wybrać na zwiedzanie Mesyny jest niedziela. O godzinie 12:00 należy stanąć na placu Katedralnym (Piazza del Duomo), by podziwiać największy ruchomy zegar na świecie. Mechanizm od 1933 roku mieści się w dzwonnicy katedralnej. Kiedy wybija południe, przy dźwiękach melodii „Ave Maria” Schuberta, zaczynają się poruszać postacie umieszczone w wieży.

Mesyna w dzisiejszym kształcie jest owocem rekonstrukcji po trzęsieniach ziemi z 1849 i 1908 roku.

Przy wejściu do portu turystów wita kolumna wotywna z posągiem „Madonna della Lettera” patronki Mesyny, która zgodnie z tradycją wysyła do mieszkańców miasta list, a z którego pochodzą wersy wyryte na wieży starego fortu San Salvatore „Vos et ipsam civitatem benedicimus”  (Błogosławię was i wasze miasto).

14. Katania – Sycylia.

Jeszcze czuję zapach cytryn, który unosił się na targu w Katanii i smak najlepszego włoskiego deseru  serwowanego w jednej z lokalnych kawiarni.

Katania jest wspaniale położona nad morzem na zboczach Etny i osłonięta równiną o tej samej nazwie z rozległymi uprawami cytrusów.

Pomimo klęsk naturalnych (erupcja Etny, trzęsienia ziemi) i działalności człowieka, obecnie Katania jest miastem ozdobionym dostojnymi pałacami i barokowymi budowlami. Dzięki wyjątkowo łagodnemu klimatowi i wspaniałej plaży jest również bardzo popularnym ośrodkiem turystycznym.

Lubisz to co robię?  Będzie mi niezmiernie miło jeśli wypijemy razem kawę.