Pałac Tarłów w Podzamczu Piekoszowskim i ukryty skarb konfederatów.

„Pomię­dzy Kiel­ca­mi a Chę­ci­na­mi, w ślicz­nej jak wia­do­mo o­ko­li­cy kra­kow­skiej, leży wieś, nie­za­wod­nie od uro­cze­go swe­go po­ło­że­nia, Pię­ko­szew zwa­na. Jest to od­wiecz­na sie­dzi­ba zna­ko­mi­tej w his­to­ryj daw­nej Pol­ski ro­dzi­ny Tar­łów her­bu To­pór, co się pi­sa­li nieg­dyś ze Szcze­ka­rzo­wic Za­kli­ka­mi, któ­re to os­tat­nie mia­no, je­że­li ma­my dać wia­rę Nie­siec­kie­mu, by­ło imie­niem, któ­re wie­lu daw­nych Po­la­ków na chrzcie świę­tym przy­bie­ra­ło.

W tej wsi znaj­du­je się do­tąd miesz­kal­ny za­mek, ar­chi­tek­tu­rą swo­ją świad­czą­cy iż wys­ta­wio­ny zos­tał w XVII wie­ku. Ma on, po­dob­nie jak za­mek bis­ku­pów w Kiel­cach, czte­ry na­roż­ne basz­ty, róż­ni się jed­nak­że da­chem po­je­dyn­czym, na dwie kon­dyg­na­cje wznie­sio­nym i mniej­szą w szcze­gó­łach bu­dow­ni­czych o­ka­za­łoś­cią.

Wew­nątrz zresz­tą du­żo już stra­cił ze swe­go wspa­nia­łe­go u­rzą­dze­nia i za­byt­ków sta­ro­żyt­nych prze­cho­wy­wa­nych w tej moż­nej nieg­dyś ro­dzi­nie, co ty­le god­noś­ci za cza­sów Rze­czy­pos­po­li­tej w ry­cer­stwie, se­na­cie i koś­cie­le pias­to­wa­ła. W nim to miesz­ka­li po­mię­dzy in­ny­mi: Jan Ka­rol Tar­ło kasz­te­lan wiś­lic­ki, ol­sztyń­ski i zwo­leń­ski sta­ros­ta, mąż wiel­kich cnót i za­sług w oj­czyź­nie, tu­dzież sław­ny ge­ne­rał w woj­sku fran­cuz­kiem za Lud­wi­ka XIV Mi­chał Tar­ło, tak wy­so­ko na dwo­rze wer­sal­skim u­wa­ża­ny, iż mo­nar­cha fran­cuz­ki ob­da­rzył go or­de­rem św. Du­cha, któ­ry tyl­ko ksią­żę­ta krwi fran­cuz­kiej po­sia­dać mo­gli. […]

Tu na­resz­cie w na­szych cza­sach u­marł w ro­ku 1827 pow­szech­nie w ca­łej o­ko­li­cy sza­no­wa­ny sę­dzi­wy rot­mistrz ka­wa­le­ryj na­ro­do­wej Frar­yan Tar­ło, po­cho­wa­ny w Pię­ko­sze­wie, po­mię­dzy swy­mi nad­dzia­da­mi”.

Tygodnik Ilustrowany, lata 80. XIX wieku

[*Źródło: http://www.zamkipolskie.com/piekut/piekut.html]

Pałac zaprojektowany został przez Włocha Tomasa Pancino (który odpowiedzialny był za budowę między innymi Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach ) wzniesiony został w połowie XVII wieku (prace trwały od 1649 do 1655 roku). Jego pierwszym właścicielem był Jan Aleksander Tarło – wojewoda lubelski, który wybudował go prawdopodobnie z myślą o swojej drugiej żonie, księżniczce Annie Czartoryskiej.

Nieco inną przyczynę budowy pałacu podaje inna anegdota. Na przyjęciu zorganizowanym przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika w jego kieleckiej rezydencji dumny gospodarz pogardliwie odmówił przyjęcia zaproszenia wojewody, dodając z wrodzoną sobie skromnością: Po chałupach nie jeżdżę. Urażony Tarło zripostował: Zapraszam zatem ekscelencję do siebie do Piekoszowa za dwa lata, do takiego samego pałacu, jaki ekscelencja tu posiadasz. Dwa lata później stanął w Piekoszowie  obiekt zbudowany ściśle według kieleckich wymiarów. Wojewoda Tarło zyskał wspaniałą rezydencję w stylu włoskim, godną jego pozycji społecznej.

Architektura pałacu piekoszowskiego jest określana jako przejaw okresu przemiany rezydencji obronnej (zamkniętej) w otwartą. Na jej obronny charakter wskazuje usytuowanie na niewielkim wzgórzu, otoczonym przez stawy i mokradła. Na południe na pałacu rozciągał się okazały ogród –  park już nie istniejący. Budowa pałacu kosztowała wojewodę Tarłę 30 wsi.

Inna legenda mówi, że księżna Czartoryska zażądała, by powieźć ją do pałacu saniami. A ponieważ było lato wojewoda Tarło kazał całą drogę wysypać solą i zaprząc konie do sań.

Siedziba w Piekoszowie pozostawała w rękach Tarłów do 1842 roku, kiedy to dobra piekoszowskie nabył Kazimierz Sosnowski. Już wtedy pałacowy budynek był zaniedbany.

Około 1860 roku pałac spalił się i pomimo prób jego odbudowy, nigdy nie powrócił do dawnej świetności i powoli chylił się ku ruinie. Próbę odbudowy podjął jeden z kolejnych właścicieli Aleksander Kozłowski, ale zdążył odremontować tylko pół budynku. Gdy zmarł pałac odziedziczyła rodzina Dobrzańskich. Po II wojnie światowej pałac  stał się własnością państwa. Próby odbudowy pałacu z przeznaczeniem na środek szkoleniowy nie  powiodły się. Udało się tylko zabezpieczyć ruiny przed dewastacją.  

Ponoć w Podzamczu ukryto złoto konfederatów, którzy sprzeciwiali się rządom Augusta III Sasa. Adam i Jan Tarłowie planowali obalić władcę i przygotowywali pierwszy projekt ustawy, na którym później została oparta Konstytucja 3 maja, gromadzili także złoto od swoich sprzymierzeńców na organizację wojska i działania dyplomatyczne. Król dowiedział się o tych planach, co spowodowało, że Adam Tarło został zmuszony przenieść złoto w inne miejsce. Miał przekazać je w trakcie obrad sejmu swojemu wujowi Janowi, mieszkającemu w Warszawie, dwa dni przed spotkaniem wszedł jednak w konflikt z Kazimierzem Poniatowskim, a  w trakcie pojedynku z nim został śmiertelnie pchnięty szpadą przez jego sekundanta. Złota nigdy nie odnaleziono.