Puchły – najpiękniejsza cerkiew w „Krainie Otwartych Okiennic”.

Obecna świątynia jest jednym z najpiękniejszych obiektów sakralnych doliny Narwi. Nie jest to jednak pierwsza cerkiew w tym miejscu. Powstanie pierwszej świątyni wiąże się z ludową legendą o objawieniu w XVI w. cudownej ikony Matki Boskiej Opiekuńczej.

Na niewielkim wzgórzu, na którym stoi obecna cerkiew, rosła olbrzymia lipa. Pod nią w szałasie zamieszkał stary człowiek cierpiący na obrzęk nóg. Kiedy pewnego dnia modlił się bardzo żarliwie pod drzewem, zobaczył na jego wierzchołu obraz Matki Bożej. Wkrótce potem wyzdrowiał. Miejsce to zwano od tej pory Puchły – nazwa pochodzi od słowa „opuchli”, którym określano w lokalnej gwarze  m.in. opuchnięte kończyny. Inny przekaz mówił, że ikona objawiała się wszystkim mieszkańcom wioski proszącym o ochronę przed złym dziedzicem.

Po jakimś czasie na miejscu cudów wzniesiono cerkiewkę  (w 1756 r.), w której umieszczono cenną ikonę. Kilkanaście lat później, w 1771 r. świątynia spłonęła. Prawdopodobnie zniszczeniu uległa także owa oryginalna ikona objawionej Matki Bożej. Ta która obecnie jest otoczona kultem powstała – po 1781 r. Wskazuje na to typowy dla tego okresu typ ujęcia ikonograficznego. Na ikonie „Pokrow” widać Matkę Boską z koroną na głowie, w drapowanej sukni. Postać stoi na obłoku. W dolnej części przedstawia przedstawicieli stanów: władcę, szlachtę, hierarchów cerkwi, mnichów. Ikona umieszczona była na ołtarzu następnej świątyni wzniesionej w 1798 r.

Ta druga cerkiew w Puchłach była wielokrotnie przebudowywana i dotrwała do początku XX w. Współczesną cerkiew budowano w latach 1913-1918. Do sanktuarium p.w. Opieki Matki Bożej w Puchłach i dziś pielgrzymują wierni. Jest to miejsce szczególnego kultu Matki Bożej.

Lipa na której miało miejsce cudowne objawienie ikony, żyje do dzisiaj.

W ciągu dwóch wieków z jej odrostów wyrosły potężne drzewa. Wraz z równie potężnymi dębami  tworzą grupę 15 pomników przyrody.

Wokół cerkwi zobaczyć można kamienne krzyże z końca XIX w. a w zabytkowym murze cerkiewnym wybudowano rodzinny grobowiec, który jest miejscem spoczynku wieloletniego proboszcza Trześcianki Grzegorza Sosnowskiego i jego żony Leoniły. Ojciec G. Sosnowski, w pobliskim uroczysku Stawok założył w 1850 r. szkołę cerkiewno-nauczycielską. Była ona pierwszą w imperium rosyjskim placówką oświatową prowadzącą powszechną edukację dla niepiśmiennych chłopców. Niemal cały ośrodek zniszczono w czasie I wojny światowej. Dziś z dawnej świetności zespołu szkół w uroczysku Stawok nie pozostał żaden ślad, nawet w urzędowym nazewnictwie.

[* Źródła : Tablica informacyjna przy Cerkwi Opieki Matki Bożej – Puchły ].

Święta parafialne w Puchłach obchodzone są: w drugi dzień święta Trójcy Świętej (siódmy poniedziałek po Wielkanocy) oraz 14 października (Pokrowa).

Miejscowość Puchły razem z wsiami Trześcianka i Soce tworzy Krainę Otwartych Okiennic. Wymyślili ją członkowie Północnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Nazwa wsi nawiązuje do wyglądu tutejszych drewnianych domów z bogato zdobionymi szczytami, narożnikami i okiennicami.

Cerkiew w Puchłach to najczęściej fotografowane miejsce w całej Krainie Otwartych Okiennic. Szkoda, że była zamknięta i nie mogliśmy jej zobaczyć od środka.

Lubisz to co robię?  Będzie mi niezmiernie miło jeśli wypijemy razem kawę.