-
Ocalić od zapomnienia – Cmentarz Ewangelicki w Dziekanowie Leśnym
Na skraju Puszczy Kampinoskiej, w sąsiedztwie wsi Dziekanów Leśny znajduje się mały cmentarz ewangelicki, materialna pamiątka po niegdysiejszych mieszkańcach tej wsi – niemieckich kolonistach. Cmentarz Ewangelicki o powierzchni ponad 1700 m² założony został w II połowie XIX w. przez mieszkańców wsi Kolonia Dziekanowska ( późniejsza nazwa Dziekanów Niemiecki, obecna Dziekanów Leśny). Kolonia Dziekanowska powstała na części gruntów wsi Dziekanów stanowiącej od XII do końca XVIII w. uposażenie dziekanów kapituły katedralnej płockiej. Po trzecim rozbiorze Polski dawne majątki kościelne Dziekanów i Łomna stały się dobrami rządowymi, tworząc razem tzw. Ekonomię Łomna, którą w 1798 r. wydzierżawił Antoni Trębicki, protegowany króla Stanisława Augusta, poseł na Sejm Czteroletni, członek Kuźnicy Kołłątajowskiej. Gotówkę na…
-
Ciełuszki – ciąg dalszy niezwykłej Krainy Otwartych Okiennic.
Od niedawna na Podlasiu pojawiła się nowa kraina nazywana Krainą Otwartych Okiennic. Wymyślili ją członkowie Północnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Nazwa wsi nawiązuje do wyglądu tutejszych drewnianych domów z bogato zdobionymi szczytami, narożnikami i okiennicami. „Laubzegowy” ( laubzega – dawny rodzaj piły do drewna) styl został przez mieszkańców przyniesiony z terenów Rosji. W okresie I wojny światowej przebywali oni na przymusowych przesiedleniach. Pomysłodawcy zaliczyli do Krainy Otwartych Okiennic trzy wsie: Soce. Trześciankę i Puchły. Jeśli ruszymy w dół Narwi na zachód od Puchłów, odkryjemy ciąg dalszy niezwykłej krainy. Kolejne wsie wg. mnie które powinny należeć do tej niezwykłej krainy to ” Ciełuszki i Kaniuki. Ludzie tu żyją w pięknych domach, w…
-
Boże Ciało w Sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej w Miedniewicach
Jak podaje tradycja, Jakób Trojańczyk z Miedniewic w 1674 r. kupił na odpuście w Studziannie k. Opoczna drzeworyt ludowy przedstawiający Świętą Rodzinę i umieścił go w swojej stodole. Wokół obrazu zaobserwowano nadprzyrodzone zjawiska, do zbadania których biskup poznański Stefan Wierzbowski powołał specjalną komisję. Stwierdziła ona prawdziwość cudów. W 1676 r. dla cudownego wizerunku Świętej Rodziny w miejscu stodoły zbudowano drewnianą kaplicę. Fundatorem był właściciel Miedniewic Mikołaj Grudziński, który w 1686 r. dla obsługi pielgrzymów sprowadził tu franciszkanów reformatów, a także wybudował dla nich najpierw skromny klasztor drewniany, a następnie murowany. W latach 1731-1748 w tym samym miejscu wybudowano nową murowaną barkową świątynię. W roku 1864 rząd carski skasował klasztor reformatorów…
-
„Hecz, precz stała się rzecz: wydobyte z kufra pamięci” – najsłynniejsza dziewczynka z Podlasia.
„Hecz, precz stała się rzecz: wydobyte z kufra pamięci” Wojciech Załęski „Wielkoludy” Ziemia kiedyś równa była jak stół i rośli na niej lasy, płynęli rzeki. Nas nie było …. znaczy ludzi takich jak my, tylko po lasach żyły ludzie wielkiego rostu, wielkoludy. I one byli ze wszystkim beztołkowne. Nie umieli nic robić, ani siać, ani orać. Nie mieli świń ni krów, ni nic. Tylko tak narwie malin z krzakami z korzeniami, zrobi takiego kłocza, wsadzi do gęby, pośsie i kumiaka wyplunie. Albo znajdzie pszczoły w drzewie …. to sosne złamie i też pośsie, pośsie i pójdzie. Pszczoły tno po gębie ….a dla jego nic. Zwierzyne złapie …. też na surowo…
-
Trześcianka – staroruska wieś w Krainie Otwartych Okiennic.
Trześcianka to staroruska wieś z piękną drewnianą zabudową. Zachowała ona rozplanowania z XVI w. Zabytkowy układ przestrzenny wsi objęty jest ochroną konserwatorską. Dla uporządkowania stosunków własnościowych w królewszczyznach Wielkiego Księstwa Litewskiego królowa Bona zarządziła w XVI w. przeprowadzenie tzw. pomiary włócznej. Była to w owym czasie jedyna, taka wielka reforma agrarna w Europie. Pomiarowa wprowadziła nowy podział gruntów wiejskich, zupełnie zmieniła wielkość wsi i jej kształt. Od tej pory wieś charakteryzowała się wąskimi i „długimi” działkami od 0,5 km do 1 km, co przesądziło o typie zabudowy zagrodowej, czyli sposobie lokowania budynków gospodarczych względem siebie i domostw względem drogi. W tym typie zabudowy – szeregówce, domy stoją szeregiem, węższym bokiem,…
-
Krainy Otwartych Okiennic – Soce piękna wioska z Podlasia.
Legenda głosi, że pierwsi mieszkańcy po przybyciu w okolice Soc zauważyli niewielkie źródełko ledwie sączącej się wody. Od niego dali nazwę swej wsi powtarzając „soce eta woda iz zimli, ino soce”. Historycznie udokumentowana informacja o tym miejscu pochodzi z 1560 r. Współcześnie na uwagę zasługuje rozplanowanie wsi nawiązujące do charakterystycznej dla tego regionu wsi tzw. „szeregówki”. Zaskakujące jest to, że mamy tu do czynienia z jej dwoma równoległymi częściami, oddalonymi od siebie o ok 300 m. Rozdziela je naturalna granica- przepływająca środkiem rzeczka Rudnia. Obie części wsi mają swoje zwyczajowe nazwy. Fragment położony poniżej rzeki, na bardziej wilgotnym gruncie („mokrym”) mieszkańcy w swojej gwarze nazywają „Mokrany”. Natomiast część zlokalizowana powyżej…
-
Zapomniana perła Kampinoskiego Parku Narodowego – jezioro Tomczyn i wystawa fotograficzna.
Uwielbiam majowe wyprawy do lasu, las jest wtedy kolorowy, niebieska ułudka, białe kokoryczki, żółte kaczeńce. Pachnie konwaliami i bzem. Ptaki wyprowadzają lęgi, dokarmiają maluchy, las wtedy pachnie i śpiewa. Dziś w planach mamy spacer nad jezioro Tomczyn, wiosną jest tam przepięknie, wszystko budzi się do życia. Później odwiedzimy wystawę fotograficzną w samym sercu Puszczy Kampinoskiej, jak Esta ( Nasz kochany Labrador) da radę to wybierzemy się jeszcze nad Kanał Zaborowski. Wiosna na mokradłach jest magiczna. Trasa: Leszno – Jezioro Tomczyn – Wystawa Fotograficzna – Kępiaste – Leszno ( 16 km i ponad 3 godzin w Lesie ). Jezioro Tomczyn leży w okolicach Leszna, kiedyś zaopatrywało mieszkańców w ryby i wodę.…
-
Ocalić od zapomnienia – Szlakiem konwaliowym do cmentarzy Olędrów (Karolinów, Władysławów, Miszory i Famułki Łazowskie).
W początkach maja czerwony szlak turystyczny od Czaplińca przez Krzywą Górę po Posadę Cisowe zmienia się w długi ponad 10 km, przepiękny „szlak konwaliowy”. Konwalię majową w starożytności uważano za krewną lilii. W pogańskich czasach była kwiatem bogini jutrzenki i wiosny. Na jej cześć urządzano zabawy, a jej kwiaty noszono jako oznakę szczęścia i miłości. We Francji dzień pierwszego maja był jej świętem. Konwalia „wybawiała z kłopotu ludzi nieśmiałych, którzy nie są zdolni do wyznawania słowami swoich uczuć. Przyjęcie przez kobietę gałązki konwalii lub nawet szpilki do jej przypięcia, oznaczało wzajemność lub dawało prawo do składania hołdów (Janusz Kołodziejczyk, 1922) Od czasów średniowiecza konwalia była również rośliną leczniczą, używaną nie…
-
Wieś, która niczym się nie wyróżnia, ma jedną z najpiękniejszych atrakcji w całej Puszczy Kampinoskiej.
Granica leży w pobliżu Kampinosu na uboczu Traktu Królewskiego, po jego północnej stronie. Jest to mała wioska licząca około 30 mieszkańców. Wieś, która niczym się nie wyróżnia, ma jedną z najpiękniejszych atrakcji w całej Puszczy Kampinoskiej. Jest to skansen ludowego budownictwa. Do Granicy można wybrać się autem, na terenie znajduje się duży parking, albo tak jak My zrobić sobie wycieczkę rowerową. Z Leszna do Granicy jest 14 km, prowadzi tam niebieski szlak. Lubię niebieski szlak, szczególnie odcinek od wsi Grabina do Karpat, biegnie tam ścieżka przez bagna. Najładniej jest tam w maju, w kanale jest wtedy dużo wody, kwitnie kmieć błotna, wszędzie unosi się zapach konwalii. Ścieżka na grobli ma…
-
Moni Panagia Tsampika (Tsambika) nadzieja na szczęśliwe macierzyństwo – w dialekcie rodyjskim oznacza blask ognia .
Pamiętam te 295 stopni, był początek maja, słońce mocno świeciło a ja ledwo się po nich wdrapałam na górę. Wtedy jeszcze nie miałam pojęcia, że jest ich, aż tyle. Legenda głosi, że kobiety które mają problemy z poczęciem dziecka powinny wejść na samą górę boso, modląc się do Matki Bożej z Tsampiki. W większości przypadków prośby zostają wysłuchane. Moni (Panagia) Tsampika znajduje się 3,5 km na północ od Archangelos. Z drogi bez problemy zobaczymy porośniętą ciemnym lasem górę, na której widać biały klasztor. Pojawi się napis Tsampika/Tsambika. Odchodzi tam boczna droga, która prowadzi do parkingu usytuowanego 1,5 km od szosy. Tutaj należy zaparkować auto i udać się na mały spacer…